Reactie op het pausbezoek
Raymonda Verdyck, voorzitter deMens.nu
De paus bezoekt ons land. Dit zorgt niet enkel voor het nodige enthousiasme binnen de katholieke gemeenschap, maar gaat ook gepaard met heel wat media-aandacht. Zo weten we ondertussen ook wat de paus zal dragen, op welke stoel hij zal zitten en dat Vlaams charmezanger Christoff voor ‘Zijne Heiligheid’ zal mogen optreden.
In de voorbije weken is er echter nauwelijks tot geen aandacht geweest voor de schending van het principe van de scheiding tussen kerk en staat in deze kwestie.
In september 2023 heeft de Koning tijdens een privé-audiëntie in het Vaticaan aan paus Franciscus een uitnodiging overgemaakt om naar België te komen ter gelegenheid van de 600ste verjaardag van de Katholieke Universiteit Leuven. Naast een bezoek aan de KUL staan er nog tal van religieuze activiteiten en ontmoetingen op het programma.
Op vrijdag 27 september zal de paus ook worden ontvangen in het kasteel van Laken. Daar staat een ontmoeting met de Koning en de Eerste Minister op het programma. Verschillende vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, waaronder deMens.nu, werden uitgenodigd om te komen luisteren naar "een boodschap van Zijne Heiligheid Paus Franciscus aan de natie".
deMens.nu en het Centre D'Action Laique hebben deze uitnodiging, als vertegenwoordigers van de vrijzinnig humanistische gemeenschap, om verschillende redenen beleefd geweigerd.
Deze bijeenkomst is immers ongebruikelijk en duidelijk in strijd met het beginsel van scheiding van kerk en staat. Aan zijne "Heiligheid" - een begrip dat slechts erkend wordt door een beperkt deel van de natie - wordt een voorrecht geboden dat geen enkel hoofd van een eredienst, laat staan een staatshoofd, op deze manier heeft ontvangen. En dit ondanks het feit dat de meerderheid van de Belgische burgers andere levensbeschouwelijke overtuigingen deelt dan die van de paus.
Er zijn nog bedenkingen te maken bij het pausbezoek. Paus Franciscus is het hoofd van Vaticaanstad, een staat die zich gehuld heeft in stilzwijgen over het misbruik van minderjarigen door geestelijken die de voogdij over hen hadden.
Als religieus leider blijft de paus conservatief inzake kwesties die de keuzevrijheid en de waardigheid van het leven aantasten. Ethische kwesties zoals voor vrouwen de vrijheid om al dan niet moeder te worden, of voor ieder van ons het recht op waardig sterven – dat wil zeggen het recht op abortus en het recht op euthanasie – blijft de paus onrespectvol verbinden met de "bredere wegwerpcultuur", terwijl deze in België democratisch verworven rechten zijn. Dat het bezoek samenvalt met International Safe Abortion Day, maakt de vaststelling zelfs extra pijnlijk.
Als vrijzinnig humanistische gemeenschap pleiten we ervoor dat ethische discussies worden gevoerd op basis van wetenschappelijk onderzoek en democratisch debat, en niet vanuit religieuze overtuigingen. Bovendien vragen we om de basisprincipes van onze seculiere rechtstaat te eerbiedigen.
De Belgische Grondwet waarborgt een afstand tussen politiek en religieus gezag. Om een samenleving te handhaven die steunt op vrijheid en onderling vertrouwen, hebben de gestelde lichamen van dit land de opdracht om die afstand te bewaren en te bewaken. Die afstand niet handhaven lijkt ons ondoordacht en in een gepolariseerde wereld bovendien verontrustend.
Raymonda Verdyck